نقش شیعیان در تمدن اسلامی در نیمه اول قرن سوم

این نوشتار به دنبال پیداکردن آثاری از تاثیر شیعیان در تمدن اسلامی در دوران اوج گیری تمدن اسلامی است. سوال اصلی این است که تا چه اندازه می توان به دنبال تاثیری جدی از ناحیه شیعیان در شکل گیری یا رشد دست کم بخش هایی از تمدن اسلام بود؟ این کار با روش تاریخی و ضمن گردآوری اطلاعات به صورت «کتابخانه ای» یا «اَسنادی» است. بر این اساس از میان مولفه های اساسی در باب تمدن به مسئله پیش بینی و احتیاط در امور اقتصادی، سازمان سیاسی و در نهایت کوشش در راه بسط علم و هنر پرداخته شده است و بعضی از حوزه های تحت حاکمیت اسلامی به عنوان شواهدی موردی در این باب مورد استناد قرار گرفته اند. در نتیجه هرچند دلیل یا شاهد محکمی درباره ی آمادگی های تمدنی از این گروه در این دوره یافت نشد اما با توجه به رشد فراوان دانش افزایی شیعه می توان به نقش اساسی شیعه در زمینه انتشار علوم به ویژه خصوصا دانش کلام اشاره کرد.